σειρά αυτή τα διάφορα γραμματειακά είδη, θέτουμε σε κυκλοφορία έναν τρίτο τόμο επικής ποίησης που περιλαμβάνει δύο μεγάλους ποιητές, τον Ησίοδο και τον Απολλώνιο Ρόδιο.Η "θεογονία" είναι ένα ποιητικό εγχειρίδιο κοσμολογίας , στο οποίο παρακολουθούμε τη μυθοπλαστική έμπνευση του επικού ποιητή που στήνει για τον αρχαίο ελληνικό κόσμο τη γενεολογία της πολυθεΐας. Τα "Έργα και Ημέραι" είναι ένα διδακτικό έπος με χρήσιμες συμβουλές για την πρακτική ζωή των ανθρώπων. Η "Ασπίς Ηρακλέους" είναι, με κάποιες αναλογίες, μίμηση της "ασπίδας του Αχιλλέα", όπως αυτή μας δίνεται στη ραψωδία Σ (στ. 468-617) της ομηρικής Ιλιάδας. Τα "Αργοναυτικά", εξάλλου, είναι μια μεγάλη επική σύνθεση που μεταπλάθει ποιητικά τη μυθική εκστρατεία των Αργοναυτών από τη θεσσαλική Ιωλκό στην Κολχίδα του Εύξεινου Πόντου.Στον τόμο περιέχονται εισαγωγές στους δύο ποιητές, ευρεία περίληψη του έργου τους, μετάφραση, σχόλια, ανάλυση και διδακτική επεξεργασία για κάθε έργο. Ο συγγραφέας της εργασίας αυτής, φιλόλογος Θεόδωρος Γ. Μαυρόπουλος, έχει φοιτήσει στη Φιλοσοφική Σχολή του Α.Π.Ο. (1947-1951). Έχει δημοσιεύσει φιλολογικές μελέτες, βιβλιοκριτικές και άλλες εργασίες σε ημερήσια και περιοδικά έντυπα, έχει κάνει πλήθος διαλέξεων και έχει ασχοληθεί με το σύνολο σχεδόν της αρχαίας ελληνικής γραμματείας.
ΕΥΡΙΠΙΔΗ ΙΦΙΓΕΝΕΙΑ ΕΝ ΑΥΛΙΔΙ-ΕΝ ΤΑΥΡΟΙΣ (ΑΔΕΤΟ)
Η μόνη αυθεντική πηγή πληροφοριών δια τό πρόσωπον και τον βίον του ενδόξου Βοιωτού ποιητού, εις τον οποίον απεδόθη ολόκληρος ο μέγας κύκλος της ιερατικής αφ' ενός και αφ' ετέρου της ηθικής και διδακτικής ποιήσεως, ήτις, είς αντίρροπον της εποποιίας, ανεπτύχθη είς την Κεντρικήν Ελλάδα, είναι μόνον το ανά χείρας και υπό το όνομά του περισωθέν ποίημα, το τιτλοφορούμενον "Έργα καί Ημέραι" . Και τούτο, διότι το έτερον υπό το όνομά του παραδοθέν ποίημα, ή Θεογονία, είναι έργον προγενεστέρας εποχής, παντελώς δε κατά τον χαρακτήρα και το υφός αυτού ξένον προς τον ποιητήν των Έργων. Τα λοιπά στοιχεία, τα παραδοθέντα υπό των μεταγενεστέρων, είναι τεταραγμένα και αντιφατικά και ως επί το πλείστον αφελείς θρύλοι. (...)(Από την παρουσίαση του βιβλίου)
Η έκδοση αυτή παρουσιάζει κατά το δυνατόν όλα τα στοιχεία από τηζωή του Ησίοδου που αναφέρονται σε αρχαίες πηγές, εξετάζει τόσοτον ίδιο όσο και το έργο του κάτω από το φως των νέων στοιχείωνπου προέκυψαν μέσα από πρόσφατες αρχαιολογικές ανακαλύψεις καιμελέτες για την αρχαιότητα και τέλος να αποδώσει το αρχαίοκείμενο στα νεοελληνικά με τρόπο κατανοητό, που να αποδίδει όμωςακριβώς τα νοήματα του Ησιόδου και της εποχής του.
ΠΑΥΣΑΝΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ ΠΕΡΙΗΓΗΣΙΣ ΜΕΣΗΝΙΑΚΑ-ΗΛΙΑΚΑ
ΑΣΠΙΣ ΗΡΑΚΛΕΟΥΣ
ΑΡΓΟΝΑΥΤΙΚΑ
Έργα και Ημέραι, όπου ο Ησίοδος κάνει λόγο για τα ηθικά διδάγματα που πρέπει να ακολουθούν οι άνθρωποι. Επίσης δίνει συμβουλές στους αγρότες για την καλλιέργεια της γης και αναφέρει πως η εργασία είναι ο μόνος δρόμος που εξασφαλίζει την επιτυχία. «Έργον δ’ ουδέν όνειδος, αεργίη δέ τ’ όνειδος» δηλαδή «καμία εργασία δεν είναι ντροπή.Θεογονία. Είναι έπος, δηλαδή μεγάλο αφηγηματικό ποίημα αποτελούμενο από 1.022 στίχους. Αναφέρεται στις τοπικές λατρείες των Θεών και στην απαρχή του κόσμου. Είναι μια σημαντικότατη πηγή πληροφοριών για την ελληνική μυθολογία. Είναι χωρισμένο σε 5 μέρη: α.Προοίμιο, β.Κοσμογονία-Θεογονία, γ.Τιτανομαχία δ.Δεύτερη φάση της «Θεογονίας» και ε.Ηρωγοωνία. Στο Προοίμιο ο Ησίοδος υμνεί τις Μούσες και τις παρακαλά να του δώσουν έμπνευση. Στη «Θεογονία» μας αφηγείται πώς δημιουργήθηκε ο κόσμος και οι θεοί, ντροπή είναι να μην εργάζεται κανείς».Ασπίς, όπου γίνεται λόγος για την μονομαχία του Ηρακλή και του Κύκνου.
Στον τόμο περιέχονται εισαγωγικά για τον Όμηρο, ευρεία περίληψη του έπους, μετάφραση, σχόλια, ανάλυση και διδακτική επεξεργασία κατά ραψωδίες.
Ακούγεται συχνά, και είναι σωστή, η άποψη ότι για τους μεγάλους συγγραφείς της αρχαιότητας κάθε γενιά δημιουργεί τη δική της μετάφραση. Είναι όμως εξίσου σωστό πως ορισμένες μεταφράσεις, καταξιωμένες για την πιστότητα, την ποιότητα και το ήθος τους, γίνονται με τη σειρά τους κλασικά κείμενα. Τέτοια έργα με διαχρονική αξία είναι αναντίρρητα και οι μεταφράσεις της Ιλιάδας και της Οδύσσειας που σμίλεψαν ο Ν. Καζαντζάκης και ο Ι. Κακριδής, σπουδαία μνημεία νεοελληνικού λόγου που κέρδισαν την εκτίμηση των φιλολόγων και την αγάπη των αναγνωστών από τότε που πρωτοκυκλοφόρησαν, το 1955 και το 1965 αντίστοιχα.Οι δύο μεταφραστές πίστευαν ότι τα νέα ελληνικά σωστό είναι να γράφονται μονοτονισμένα. Τις μεταφράσεις των ομηρικών επών όμως, θέλοντας να τις κάνουν προσιτές στο ευρύ κοινό, αποφάσισαν να τις εκδώσουν στο πολυτονικό σύστημα που όλοι διδάσκονταν και χρησιμοποιούσαν τα χρόνια εκείνα. Με την παρούσα ανατύπωσή τους σε μονοτονικό τα δύο έργα παίρνουν τη μορφή που οι μεταφραστές θα είχαν εξαρχής προτιμήσει.Η νέα έκδοση ενσωματώνει όσες διορθώσεις είχε σημειώσει ο Ι. Κακριδής στο προσωπικό του αντίτυπο της Ιλιάδας. Μετά το κείμενο ακολουθούν τα Σημειώματα, με τη μορφή που είχαν στην πρώτη έκδοση. Στο τέλος κρίθηκε σκόπιμο να προστεθεί ένα εκτενές Γλωσσάρι, όπου ερμηνεύονται σπάνιες, ποιητικές, ιδιωματικές και άλλες λέξεις που οι αναγνώστες, ιδιαίτερα οι νέοι, είναι πιθανό να μη γνωρίζουν.Ο Νίκος Καζαντζάκης και ο Ιωάννης Κακριδής, κορυφαίες μορφές της νεοελληνικής λογοτεχνίας και της κλασικής φιλολογίας αντίστοιχα, έβαλαν κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα την προσωπική τους σφραγίδα στον χώρο που υπηρέτησε ο καθένας.
Ακούγεται συχνά, και είναι σωστή, η άποψη ότι για τους μεγάλους συγγραφείς της αρχαιότητας κάθε γενιά δημιουργεί τη δική της μετάφραση. Είναι όμως εξίσου σωστό πως ορισμένες μεταφράσεις, καταξιωμένες για την πιστότητα, την ποιότητα και το ήθος τους, γίνονται με τη σειρά τους κλασικά κείμενα. Τέτοια έργα με διαχρονική αξία είναι αναντίρρητα και οι μεταφράσεις της Ιλιάδας και της Οδύσσειας που σμίλεψαν ο Ν. Καζαντζάκης και ο Ι. Κακριδής, σπουδαία μνημεία νεοελληνικού λόγου που κέρδισαν την εκτίμηση των φιλολόγων και την αγάπη των αναγνωστών από τότε που πρωτοκυκλοφόρησαν, το 1955 και το 1965 αντίστοιχα.Οι δύο μεταφραστές πίστευαν ότι τα νέα ελληνικά σωστό είναι να γράφονται μονοτονισμένα. Τις μεταφράσεις των ομηρικών επών όμως, θέλοντας να τις κάνουν προσιτές στο ευρύ κοινό, αποφάσισαν να τις εκδώσουν στο πολυτονικό σύστημα που όλοι διδάσκονταν και χρησιμοποιούσαν τα χρόνια εκείνα. Με την παρούσα ανατύπωσή τους σε μονοτονικό τα δύο έργα παίρνουν τη μορφή που οι μεταφραστές θα είχαν εξαρχής προτιμήσει.Η νέα έκδοση ενσωματώνει όσες διορθώσεις είχε σημειώσει ο Ι. Κακριδής στο προσωπικό του αντίτυπο της Οδύσσειας. Μετά το κείμενο ακολουθούν τα Σημειώματα, με τη μορφή που είχαν στην πρώτη έκδοση. Στο τέλος κρίθηκε σκόπιμο να προστεθεί ένα εκτενές Γλωσσάρι, όπου ερμηνεύονται σπάνιες, ποιητικές, ιδιωματικές και άλλες λέξεις που οι αναγνώστες, ιδιαίτερα οι νέοι, είναι πιθανό να μη γνωρίζουν.Ο Νίκος Καζαντζάκης και ο Ιωάννης Κακριδής, κορυφαίες μορφές της νεοελληνικής λογοτεχνίας και της κλασικής φιλολογίας αντίστοιχα, έβαλαν κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα την προσωπική τους σφραγίδα στον χώρο που υπηρέτησε ο καθένας.
Η ομηρική ποίηση είναι η αφετηρία του ευρωπαϊκού πνεύματος· είναι το πιο παλιό λογοτεχνικό τεκμήριο (παράλληλα η Ιλιάδα και η Οδύσσεια), είναι γενάρχης της ποιητικής λειτουργίας σε ευρωπαϊκό και σε παγκόσμιο επίπεδο· είναι συνθεμένη με τρόπο που την κάνει να διατηρεί αιώνια νεότητα. Το ξεκίνημα της ποίησης αυτής γίνεται με την Ιλιάδα και με κάποια χρονική διαφορά με την Οδύσσεια.
•Εἰσαγωγή γιά τούς μύθους πού ἀναφέρουν οἱ ἱστορικοί.•Γιά τόν Διόνυσο καί τόν Πρίαπο καί τόν Ἑρμαφρόδιτο καί τίς Μοῦσες.•Γιά τόν Ἡρακλῆ καί τούς δώδεκα ἄθλους του, καθώς καί γιάτά ἄλλα ἔργα του μέχρι τήν θεοποίησί του.•Γιά τούς Ἀργοναῦτες καί τήν Μήδεια καί τίς θυγατέρες τοῦ Πελία.•Γιά τούς ἀπογόνους τοῦ Ἡρακλέους.•Γιά τόν Θησέα καί τούς ἄθλους του.•Γιά τούς Ἑπτά ἐπί Θήβας.•Γιά τόν Νηλέα καί τούς ἀπογόνους του.•Γιά τούς Λαπίθες καί τούς Κενταύρους.•Ὁ Ἀσκληπιός καί οἱ ἀπόγονοί του.•Γιά τίς θυγατέρες τοῦ Ἀσωποῦ καί γιά τούς γυιούς πού ἀπέκτησε ὁ Αἰακός.•Γιά τόν Πέλοπα καί τόν Τάνταλο καί γιά τόν Οἰνόμαο καί τήνΝιόβη.•Γιά τόν Δάρδανο καί τούς ἀπογόνους του μέχρι τόν Πρίαμο.•Γιά τόν Δαίδαλο καί τόν Μινώταυρο καί γιά τήν ἐκστρατείατοῦ Μίνω ἐναντίον τοῦ βασιλέως Κωκάλου.•Γιά τόν Ἀρισταῖο, τόν Δάφνι, τόν Ἔρυκα καί γιά τόν Ὠρίωνα.
Ο αρχαίος Έλληνας ιστορικός Θουκυδίδης (περ. 460 π.Χ. - περ. 399 π.Χ.) έμεινε παγκοσμίως γνωστός για τη συγγραφή της Ιστορίας του Πελοποννησιακού Πολέμου. Πρόκειται για ένα κλασικό ιστορικό έργο, το πρώτο στο είδος του, που αφηγείται με τεκμηριωμένο τρόπο τα γεγονότα του Πελοποννησιακού Πολέμου (431- 404 π.Χ.), μεταξύ της Αθήνας και της Σπάρτης. Το έργο του άσκησε μεγάλη επιρροή σε ιστορικούς και μελετάται ως σήμερα από πολιτικούς επιστήμονες, καθώς ο Θουκυδίδης θεωρείται ο εισηγητής του πολιτικού ρεαλισμού στην προσέγγιση των διεθνών σχέσεων.Ο Ελευθέριος Βενιζέλος, πέρα από τα τεράστια επιτεύγματά του στον χώρο της πολιτικής, έχει να παρουσιάσει και ένα άλλο σημαντικότατο επίτευγμα, στον χώρο όμως της πνευματικής ζωής: τη μετάφραση των οκτώ βιβλίων της Ιστορίας του Θουκυδίδη τα οποία περιλαμβάνονται στην παρούσα έκδοση.
Το έργο αυτό θεωρείται ένα διδακτικό ποίημα. Εξελίσσεται τοέργο, σε μια πόλη με τους άρχοντες και τους πολίτες της , με τηγη μοιρασμένη σε κλήρους ιδιόκτητους, και -συνέπεια τηςιδιοκτησίας- νόμους και δικαστήρια και στρεψοδικίες κιιδεολογική τάση προς τον μονοθεϊσμό. Το δίκιο δεν είναι πια στοαρματωμένο χέρι, ούτε στο πόλεμο κι η αρπαγή δεν είναι ο τρόποςβιοπορισμού, παρά μόνον η εργασία. Όλο το ποίημα αυτό είναι έναςύμνος στην εργασία, προτροπή για εργασία και διδαχή για τηγεωργία και τη ναυτιλία.
Η προέλευση και η χρονολόγηση των ομηρικών ύμνων είναι θέμα εξαιρετικά δύσκολο. Άγνωστο επίσης, παραμένει και από ποιον έγινε η συλλογή των ύμνων. Από την αρχαιότητα ακόμη οι ύμνοι ονομάζονται προοίμια γιατί τους τραγουδούσαν πριν από την οίμη, που σημαίνει ένα οποιοδήποτε αφηγηματικό άσμα, παρόμοιο με εκείνα που είχαν υπόθεση σχετική με τα «κλέα ανδρών». Είναι αμφίβολο, όμως, αν οι μεγάλοι ομηρικοί ύμνοι -Δήμητρας, Απόλλωνα, Ερμή και Αφροδίτης- ήταν προοίμια, μολονότι υπάρχει και σ' αυτούς ο στερεότυπος τελευταίος στίχος, «αυτάρ, εγώ και σείο και άλλης μνήσομ' αοιδής». Οι ύμνοι δεν παρουσιάζουν ομοιογένεια από γλωσσικής και ποιητικής πλευράς. Οι μεγάλοι είναι ολοκληρωμένες συνθέσεις με μέρη άκρως ποιητικά, άλλοι έχουν απλό αφηγηματικό χαρακτήρα, ενώ οι πιο μικροί από αυτούς είναι επικλήσεις σε θεούς. Παρουσιάζουν όμως μεγάλο ενδιαφέρον για τη γλώσσα, τα ήθη και τα έθιμα της εποχής. Η έλλειψη, μάλιστα, γραπτών μνημείων τούς καθιστά πολύτιμες πηγές.
ΟΡΦΕΩΣ ΥΜΝΟΙ
ΒΙΒΛΙΟ Α’Περιέχει τη Θεογονία και Κοσμογονία των Ελλήνων, τους αρχαιότατους μύθους των αιολικών φυλών και της Αργοναυτικής εκστρατείαςΒΙΒΛΙΟ Β’Περιλαμβάνει του μύθους του Ίναχου, του Περσέα, τους άθλους του Ηρακλή και τη μυθική ιστορία της ΠελοποννήσουΒΙΒΛΙΟ Γ’Περιλαμβάνει τους μύθους της Κρήτης, των Θηβών των Αρκάδων και τους αττικούς μύθους